نگاهی به نطق تلویزیونی چهار نامزد/ مناظره ها تعیین کننده ترند

به گزارش خبرنگار مهر،دور اول حضور نامزدهای دوره دهم انتخابات ریاست جمهوری در رسانه ملی در قالب برنامه 30 دقیقه ای "با دوربین" صورت گرفت . برنامه " با دوربین" با تهیه کنندگی معاونت سیاسی سیما وحاصل حضور نامزدهای چهارگانه در استودیوی ثابت در جام جم بود. برنامه های تبلیغاتی نامزدهای دهم دوره انتخابات ریاست جمهوری  بر اساس قرعه کشی با حضور نمایندگان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از اول خرداد تا چهارم خرداد در یکی از پربیینده ترین زمان ها پخش شد.

واقعیت این است که مناظره تلویزیونی در جامعه ایرانی که تلویزیون فراگیرترین و پر مخاطب ترین رسانه است، آنقدر اهمیت و حساسیت دارد که حتی می توان ادعا کرد که این اثر را دارد که  قطب بندی و جایگاه نامزدها را به نحو محسوسی در افکار عمومی تغییر دهد. به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران رسانه و سیاست، مناظره داغ ترین بخش تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود و گفتار تلویزیونی چهار نامزد انتخابات، در واقع تمرین و آزمونی برای "مناظره مستقیم تلویزیونی" بود،به بیان دیگرمی توان گفت شمارش معکوس برای انجام مناظره های زنده ومستقیم نامزدها در تلویزیون آغاز شده است.

اولین نکته در نطق هرچهار نامزد انتخابات این بود که هیچ کدام از نامزدها در شروع گفتار تلویزیونی خود شروعی خاص و غیرکلیشه ای نداشتند و در حقیقت گویا از اولین فرصت تلویزیونی خود، چیزی بیش از یک "گفتار خشک تلویزیونی" توقع نداشتند و نمی خواستند. دقیقا به همین دلیل دقایق ابتدایی سخنرانی همه نامزدها، با سردی خسته کننده  قابل توجهی ممزوج بود،  البته بسته به توانایی سخنوری  هر نامزد، دقایقی طول می کشید که نامزد مربوطه بتواند بر عرش سخنوری، مستولی شود و گفتارش به اصطلاح "گرم" شود.

 دکور نامتجانس و آکنده از رنگ- نه چندان آرامش بخش- قرمز و  "صندلی خشک و ناراحت" و فضای بی جهت خالی مقابل نامزدها، عدم اطلاع رسانی درخصوص نطق تلویزیونی نامزدها از طریق زیرنویس، نماهای خسته کننده کلی و عدم وجود نماهای بسته ازصورت نامزدها و ... حواشی قابل تاملی بود که قطعا جای بررسی جداگانه دارد.

اما درفاصله بین گفتارتلویزیونی نامزدها ومناظره، فرصت مناسبی است که درمورد نطق تلویزیونی هریک ازنامزدهای انتخابات به ترتیب پخش سخنانشان تحلیل و جمع بندی کوتاه داشت:

میرحسین موسوی: نخست وزیر 68 ساله دوران دفاع مقدس ترجیح داد اولین نطق خود در تلویزیون را که اولین حضورش بعد از 20 سال سکوت در رسانه ها بود، به " یک گفتار انتقادی صرف علیه دولت نهم در حوزه اقتصاد" تبدیل کند.

البته نطق موسوی با چاشنی سه خاطره جذاب از دهه شصت و دوره جنگ،حضرت امام(ره) همراه بود تا خاطره خوش مخاطبان، به خصوص مخاطبان میانسال را نسبت به نخست وزیر سابق احیاء کند؛ موسوی همچنین ترجیح داد در نطق خویش، تشکر ویژه ای از هاشمی رفسنجانی رئیس دولت سازندگی و  سید محمدخاتمی رئیس دولت اصلاحات داشته باشد تا "معتدل بودن ، اصلاح طلب بودن و مورد حمایت هاشمی و خاتمی بودن" خود را نیز اثبات کند.

اما شاه بیت سخنان موسوی،انتقاد نسبت به سیاست واردات دولت احمدی نژاد بود. بسیاری ازمخاطبان بعد ازتماشای نطق موسوی به این نتیجه رسیدند که میرحسین موسوی معتقد است با توقف رویه اقتصادی دولت نهم، عمده مشکلات کشور حل می شود و با اجرایی شدن ایده بازگشت به قانون، اوضاع نابسامان اقتصاد و فرهنگ و ... سامان می یابد.

محسن رضایی: به نظر می رسد فرمانده اسبقق سپاه پاسداران از بدو خروج از کسوت نظامی و آغاز فعالیت سیاسی در خرداد 1376  تا امروز همچنان به ایجاد "خط سوم" در سیاست می اندیشد، اگر درسالهای پایانی دهه هفتاد، محسن رضایی به صراحت از واژه ساده و نه چندان پیچیده"خط سوم" استفاده می کرد. امروز تئوری پیچیده تر"دولت ائتلافی"جایگزین آن ایده ساده شده است که بر استفاده از نخبگان هردو جریان اصلی کشور، تاکید می کند.

محتوای نطق تلویزیونی دکتر محسن رضایی هم در واقع بیان ضرورت و ابعاد مختلف تئوری "دولت ائتلافی" بود با این پیش فرض که مشکل اصلی کشور"اقتصاد" است، شاید اگر تقابل و اختلاف دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا به میزان فعلی  نبود، تئوری دولت ائتلافی می توانست  موافقین و مدافعین بهتری را بیاید، اتفاقی که هنوز روی نداده است. صراحت و گفتمان قاطع رضایی جزو ویژگی های گفتاری خاص وی است که در نطق تلویزیونی مورد توجه قرار گرفت.

مهدی کروبی: از مسن ترین و تنها نامزد روحانی انتخابات دهم ریاست جمهوری، طبعا  انتظار می رفت که بیش و پیش از همه، انتقاداتی با درون مایه مذهبی را متوجه دولت نهم و به خصوص رویکرد خاص برخی دولتمردان درخصوص مفهوم مهدویت  کند که این انتظار در اولین نطق تلویزیونی کروبی، محقق شد.

 اما کروبی درسه سطح "اسلامیت، جمهوریت و ایرانیت" هم نسبت به رویکرد دولت نهم اعلام خطر کرد، بر حقوق اقلیت ها تاکید کرد و از ضرورت احیای نهادها و ساختارهای برنامه ریزی برای کشور و استفاده از عقل جمعی سخن گفت. تعهد به صریح سخن گفتن در دوره ریاست جمهوری، نفی "تسلیم و سازش" از یک سو و "ماجراجویی و تقابل" در موضوع هسته ای کشورمان، ایده هایی بود که شیخ اصلاحات آن را در رسانه ملی با مخاطبان خود مطرح کرد.

محمود احمدی نژاد: رئیس دولت نهم، در نطق انتخاباتی خود از شبکه یک سیما، از همان روش و شیوه همیشگی سخنرانی های خود در سفرهای استانی و مجامع عمومی استفاده کرد. در واقع نطق تلویزیونی دکتر احمدی نژاد تفاوت خاصی با نطق های دیگر او نداشت و این شاید به تازگی نداشتن سخنرانی تلویزیونی برای احمدی نژاد و حضور مستمر وی در رسانه ملی بازگردد.

در نطق تلویزیونی، رئیس جمهور بیش از همیشه بر واژه "ملت ایران" تکیه کرد و  ترجیح داد از لباس رسمی کت و شلوار به جای کاپشن معروف خود استفاده کند. پافشاری بر دستاوردهای ایستادگی هسته ای، انتقاد از آنچه که سازشکاری دولتهای سابق در موضوع هسته ای و قرارداد سعد آباد ، نشان می داد که دولت نهم، موضوع هسته ای را موفق ترین دستاورد خود می داند.

اشاره به پرتاب موشک امید و خوشحالی و افتخار سایر ملت های جهان از آن موضوع،ارائه آمارهایی ازافزایش تولیدمحصولات  پتروشیمی، سیمان، فولاد، آلومینیم،  تولید علم و مقالات تخصصی برای اثبات کارآمدی دولت نهم در حوزه اقتصاد، پاسخ احمدی نژاد به انتقادات 3 نامزد دیگر بود.

احمدی نژاد-همانطور که در گفتگو با خبرنگاران داخلی گفته بود مشتاق فرارسیدن مناظره ها است تا پاسخ رقبای خود را با شیوه خاص خود بدهد، از سوی دیگر سایر نامزدها، به خصوص مهدی کروبی، محسن رضایی هم برای مناظره مستقیم و زنده با دکتر احمدی نژاد انتظار می کشند. درفضای مناظره های تلویزیونی، احمدی نژاد دریک سوی میدان قرار دارد و سایر نامزدها همگی با کمی اختلاف در سوی دیگرهستند، این وضعیت می تواند نوعی" مظلومیت رسانه ایی" را درافکار عمومی و به ویژه مخاطبان رسانه ملی، ایجاد کند که ممکن است نتایجی غیرقابل پیش بینی را رقم بزند.

-----------------------------

گزارش : بهمن هدایتی